Verbeek in beeld

Studiereis

Woensdag 28 september 2016

Vandaag is de dag aangekomen, na twee trainingsdagen is het nu eindelijk zo ver. Ik ga naar Kenia. Ik vind het heel spannend, omdat ik nog nooit zo ver weg ben geweest. Om 16.00 uur heb ik afgesproken op Schiphol. Na een grondige security check van al mijn fotoapparatuur mag ik eindelijk doorlopen. Op Schiphol gaan we eerst een hapje eten en daarna is het tijd om te boarden. We hebben een nachtvlucht van Amsterdam naar Nairobi. Het is een groot vliegtuig waar ik in zit, 3 rijen van 3 stoelen naast elkaar. Ik zit precies in het midden, met aan beide kanten een iets wat te dikke Keniaan naast mij. Hierdoor zat ik erg krap en heb ik niet echt kunnen slapen.

Donderdag 29 september 2016

's Morgens vroeg ben ik gearriveerd op Jomo Kenyatta, de luchthaven van Nairobi. Daar halen we om 04.00uur de bagage van de band af. Om vervolgens 100m verderop alles weer in te checken. Daar moet ik weer door de security check: alles uit mijn tas, schoenen uit, laptop en tablet uitpakken. Het is altijd een ernom gedoe. Nadat ik alles weer heb aangetrokken en heb ingepakt volgt er om de volgende bocht weer een security check. En dan begint de hele riedel opnieuw: alle fotoaparatuur moet uitgepakt en gecheckt worden. Als ik eindelijk klaar ben, kan het wachten beginnen. Over drie uur gaat de volgende vlucht naar Mombasa toe. Dit is een kleiner toestel en hierin heb ik even een uurtje kunnen slapen, want toen werd de landing alweer ingezet. Bij het vliegveld van Mombasa staat James al klaar. Hij regelt al het vervoer in Kenia voor T4T. Met busjes gaan wij van Mombasa naar Diani Beach. Ik schrik van de rit in Mombasa, dit is niet het beeld van Kenia dat ik mij had voorgesteld. Er ligt veel vuil op straat, het stinkt, het is armoedig, veel mensen op straat en enorm veel verkeer. Na een overtocht met de pont laat ik de grote stad achter mij. Maar ook in de dorpen kijk in mijn ogen uit. Dit komt niet overeen met mijn verwachtingen.

Na anderhalf uur rijden zet James mij om 14.00 uur af in het Baobab beach resort in Diani beach. Ook hier kijk ik mijn ogen uit, zo mooi en zo luxe. Ik ben nog nooit in een all-inclusive resort geweest en vooral niet met prachtige zwembaden, restaurants en aan een parelwit strand. Het is prachtig. Het voelt wel dubbel om hier te zijn, ik kom om te werken op de scholen en dan verblijf ik in zo'n resort. De reisleiding vertelt dat dat echt wel noodzakelijk is voor mijn gezondheid om hier te zitten in plaats van dichter bij de Keniaanse bevolking. Als ik ziek word kan ik mijn werk niet uitvoeren. Deze middag is vrij te besteden om even te acclamatiseren en te wennen aan de temperatuur hier. Ik heb even lekker een uurtje kunnen ontspannen in een van de zwembaden. 's Avonds hebben we de eerste vergadering, hier wordt het programma voor de komende week toegelicht.

Vrijdag 30 september

Vandaag is de eerste ontmoeting met het Keniaanse schoolsysteem. Ik bezoek Chi Primary School. Het is een school met veel kinderen, maar deze kinderen zijn wel gewend aan blanke bezoekers. De school heeft meubilair en in de kleuterklassen zelfs hoeken om in te spelen. Alle kinderen dragen een uniform, al ziet het ene uniform er veel beter en schoner uit dan het andere uniform. Ik mag in drie verschillende klassen kijken.

Na het bezoek aan de school hebben we een meeting met alle district directeuren en onderwijsinspecteuren. We krijgen uitleg over het appraisal sysyteem, een soort ontwikkelingsinstrument om de schoolkwaliteit te verbeteren.

Zaterdag 1 oktober

Om 7.00 uur worden mijn maatje en ik door de taxi opgehaald bij het hotel, want om 9.00 uur begint onze workshop in Tiribe. Al vrij snel gaan wij van de geasfalteerde weg af en zetten wij de reis voort op een klei weg. Deze voert ons langs het natuurreservaart de "Shimba Hills". Als wij daar rijden zien wij de eerste bavianen al langs de weg zitten, ook steekt er een antilope over. De weg wordt steeds smaller en hobbeliger. Als wij om 8.45 uur nog niet op de workshop locatie zijn, word ik toch wel erg zenuwachtig. Ik hou ervan om op tijd te zijn, zodat ik mijn spullen kan klaar zetten voordat alle mensen komen. Uiteindelijk kom ik om 9.30 uur aan, een half uur te laat. Maar er is geen Keniaan te bekennen, alleen de directeur van de school. Hij vertelt dat Kenianen altijd later komen. Om 11.00 uur is iedereen aanwezig en kunnen wij beginnen met de workshop. Als eerste worden de vewachtingen besproken. Hier was ik erg van geschrokken:

- 10.00 uur starten, 11.00 uur theetijd, 12.00 uur lunchen, 13.00uur naar huis

- 5000KSH als vergoeding van de workshop

- aanwezigheidlijst tekenen en dan naar huis

Dit waren verwachtingen die de Kenianen hadden. Een directeur vertelde dat zij gister gehoord hadden dat zij vandaag op hun vrije dag een veplichte training hadden. Daar waren de directeuren niet blij mee, het is immers zaterdag. Zij dachten dat het een training was van de overheid en wisten niet dat T4T er was. Dit maakte al wel veel goed. Na de theetijd is de workshop gestart. Het thema van vandaag is interactief leren. Ik heb een theoretische onderbouwing gegeven, maar ik heb de directeuren ook laten ervaren wat interactief leren is. Dit heb ik gedaan door gebruik te maken van verschillende werkvormen waarbij de directeuren actief moeten participeren. Na een actieve en leerzame dag gaan alle directeuren vrolijk naar huis en geven zij aan dat zij zin hebben in maandag. Als iedereen weg is kan ik de taxi pakken en weer 2,5 uur naar het hotel hobbelen. Om 17.45 uur kom ik aan in het hotel en heb ik 45min om mij op te frissen voordat de vergadering begint. Tijdens de vergadering blikken wij terug op de dag, en kijken wij verder naar de workshop van maandag.

Zondag 2 oktober

Op zondag wordt er niet gewerkt bij de Kenianen. Wij besluiten om met de groep te gaan snorkelen op het rif. Met een houten boot, gemaakt van de mangoboom varen wij naar het rif toe. Het is prachtig om hier te snorkelen. Vele vissen, zeeegels, zeesterren en koraal zien wij. Om 12.oo uur zijn wij weer terug dan is het tijd om weer aan het werk te gaan. Wij moeten namelijk van elke dag een verslag schrijven over wat wij hebben gedaan en wat wij hebben bereikt met de workshop. Na het maken van het verslag en het voorbereiden van de workshop van morgen hebben mijn maatje en ik nog wat tijd over. Wij lopen met de groep naar een barretje op het strand, Kim4Love. Hier drinken we wat en daarna gaan we weer terug naar het resort. De wandeling over het strand is prachtig. Het zand is parelwit en een azuurblauwe zee. Op het strand staan wel veel kraampjes met souvenirs. Verkopers spreken mij steeds aan om iets te proberen te verkopen. Ik koop echter niets. 's Avonds hebben wij weer een vergadering deze staat in het tekenen van de workshop van maandag.

Maandag 3 oktober

Om 6.00 uur zit ik al aan de ontbijt tafel. Er zijn heerlijke kaasbroodjes die ik tot op het laatste bewaar, eerst mijn yoghurt met de malaria pil en dan mijn broodje kaas. Dat had ik geweten. Rondom het hotel zijn veel apen en een van de apen, een baviaan, zat bij de ontbijtzaal. Opeens sprong hij op tafel pakte mijn broodje en sprong weer weg. Het ging allemaal zo snel... helemaal van slag door de schrik stap ik om 6.30 in de taxi. Wij hebben namelijk afgesproken om de workshop echt om 9.00 uur te laten beginnen. Precies op tijd, na 2,5 uur hobbelen, komen wij aan in Tiribe. En bijna alle Keniaanse directeuren zijn al aanwezig. We kunnen weer beginnen. Iedereen heeft er zin in en is blij om ons weer te zien. Vele knuffels worden er uitgedeeld. Vandaag staat weer in te teken van interactief leren en van feedback gesprekken met leerkrachten. Bij het interactief leren is 'learning by doing' een van de meest effectieve vormen van leren. Dit hebben de Keniaanse directeuren ook op mij toegepast tijdens de lunch. Op het menu staat Ugani, een soort maismeel met water (dit ziet er uit als stickyrice, maar dan zonder rijstkorrels) met geit. Ik zie geen bestek op tafel liggen dus ik kijk goed om mij heen hoe de Kenianen dit doen. Zij pakken het met hun hand en kneden de Ugani tot een bal, vervolgens dopen zij dit in de saus en pakken een stukje geit. Dit wordt 'learning by demonstration' genoemd. Dan doe ik het na. Het eerste gaat al fout, ik pak het met mijn linkerhand, maar dat mag echt niet. Ik wordt direct gecorrigeerd 'teaching others'. Uiteindelijk eet ik de Ugani op een goede manier ' learning by doing'. De rest van de middag besteden wij aan het oefenen van feedback gesprekken zodat de directeuren 'The Appraisal' echt kunnen gaan inzetten als ontwikkel instrument voor hun leerkrachten. De Kenianen vinden het erg leuk om te oefenen. Om 15.00 uur is de workshop afgelopen en een half uur later kunnen wij weer richting het hotel. Om 18.00 uur komen wij aan in het donker, we hebben 30minuten de tijd om op te frissen om vervolgens naar de vergadering te gaan. Daar staan de school bezoeken centraal. De komende dagen staat dat op het programma en tijdens de vergadering wordt er verteld wat er verwacht wordt van ons.

Dinsdag 4 oktober

Vandaag bezoek ik Mkomba Primary School. Dit is een grote school met 550 kinderen verdeeld over 9 klassen. Ik ga met adjunct directeur Ali op klassenbezoek. Ali is nog maar net adjunct directeur. Hij laat mij eerst de school zien, de school is een mengeling van christenen en moslims. De school bestaat uit stenen gebouwen en een grote compound met watertanks. In de klassen is meubilair aanwezig, behalve bij de kleuters. Ook op deze school zie ik leerkrachten die erg hun best doen, om zo goed mogelijk les te geven. Het Keniaanse systeem is wel heel bijzonder. De overheid schrijft voor op welke dag de leerkracht welke les hoort te geven. Dus als een leerkracht merkt dat de groep moeite heeft met een bepaald onderdeel van de les, kan de leerkracht daar geen extra aandacht aanbesteden, want de overheid schrijft voor dat je verder moet gaan. Scholen worden hierop gecontroleerd. Dus iedereen volgt braaf het boekje, terwijl leerkrachten het liever anders doen. Maar dat kan niet in een land als Kenia. Als ik met een leerkracht in gesprek ben benoemt hij ook zijn frustratie: Hij weet heel goed hoe hij op een interactieve manier hoort te werken, maar het lukt hem niet doordat hij 84 kinderen in zijn klas heeft. Na de klassenbezoeken voert Ali de feedbackgesprekken met de leerkrachten. Deze leerkrachten worden uit de klas gehaald, de kinderen hebben dan 30 minuten geen meester of juf, zij werken zelfstandig. Heel bijzonder om te zien. Er is veel discipline in de school en een groot respect voor de leerkrachten. Na de feedbackgesprekken met de leerkrachten voer ik een feedback gesprek met Ali over zijn gesprekstechnieken. En daarop ontvang ik ook weer feedback van mijn maatje, zo is deze reis voor iedereen een leerproces. De directeur laat nog een vergadering zien. In Nederland hebben wij dat voor of na schooltijd, hier kan dat op elk moment van de dag. Alle juffen en meesters worden uit de klas gehaald en de kinderen moeten zelfstandig werken. Het is leuk om te zien hoe de directeur de werkvormen uit de workshops gebruikt in zijn eigen team. Het is duidelijk te zien dat hij veel geleerd heeft van de workshops. Aan het einde van de dag vraagt Ali of ik nog naar de kleuters wil er is namelijk geen leerkracht aanwezig. Zodra ik in de klas kom kijken 98 bange koppies mij aan. Veel van deze ukkies hebben nog nooit een blanke gezien. Er beginnen zelfs een paar kinderen te huilen. Als Ali hen toespreekt in het KSwalihi is het goed. In deze klas is geen meubilair aanwezig, alle 98 kleutertjes zitten op de grond. Ik neem de kleuters mee naar buiten om wat spelletjes te doen, ik word er namelijk erg benauwd van om in zo'n kleine stoffige ruimte te zitten met 98 kinderen. Zang en dans spelletjes deed ik graag in Nederland en ik merk dat de kinderen in Kenia er ook erg van genieten. Helaas vliegt de tijd voorbij en moet ik alweer 2,5uur terug hobbelen in de taxi om op tijd bij de vergadering te zijn. Ik merk aan mijzelf dat het heel hard werken is hier in Kenia. Elke dag om 6.00 ontbijten, om 6.30 in de taxi, om 9.00 starten op de school, om 15.00 in de taxi, om 17.30 aankomst in het hotel, om 18.30 vergadering, om 19.30 diner, om 21.30 verslag schrijven en om 22.30 is het tijd om naar mijn kamer te gaan. De hele dag ben ik onder de mensen en bezig. Dit maakt wel dat de dagen voorbij vliegen.

Woensdag 5 oktober

Vandaag is het weer raak in de ontbijtzaal. Een van mijn reisgenoten heeft haar luchpakketjes gemaakt, maar de grote baviaan komt met mag3 aanrennen, springt op de tafel, pakt alle lunchpakketjes en gaat er als een speer vandoor. Dit maakt het ontbijt wel elke dag een hele belevenis. Vandaag vertrek ik een half uur eerder dan normaal, ik ga naar Kilindini Primary School. Dit is nog verder dan Tiribe. Het is een prachtige route met vele hutjes van klei, vrouwen met watertonnen op hun hoofd en kinderen die spelen aan de rand van de weg. En dat allemaal in een prachtig landschap. Als ik op de school aankom zie ik al snel dat dit anders is dan de andere scholen die ik heb bezocht. Deze gebouwen bestaan uit takken en klei, de kinderen dragen kapotte en vuile uniformen en er is geen meubilair aanwezig. Dit gebied is echt een arm gebied. Op deze school zitten 200 leerlingen verdeeld over 10 groepen. De directeur Mejuma verwelkomt mij. Alle leerkrachten worden bijeen geroepen en ik voel een gespannen sfeer, ik wordt niet aangekeken. Uit het gesprek blijkt dat de leerkrachten denken dat ik vanuit de overheid kom en dat ik er ben om hen te beoordelen. Snel legt Mejuma uit dat dat niet de bedoeling is, zij geeft aan dat ik kom om haar te coachen in het voeren van feedback gesprekken. De sfeer wordt direct beter, leerkrachten lachen naar mij en nodigen mij uit om bij hen te kijken. Eerst ga ik met de directeur langs alle klassen en alle kinderen. Hier zijn veel kinderen echt heel bang. De directeur vertelt dat er nog nooit een blanke hier is geweest, zo afgelegen ligt dit gebied. De eerste klas is een standard 7. Hier staat een gepassioneerde meester voor de klas, die net zijn diploma heeft gehaald. In Kenia werken veel meesters op de scholen, dat is een groot contrast met Nederland. In deze klas zitten slecht 25 kinderen. Dat heb ik nog niet gezien in Kenia. Dit is een goed aantal kinderen om interactief mee te werken. Alleen heeft de meester hier nog nooit van gehoord. Het volgende klassenbezoek is in standard 1, een les Kswahili, ik snap het nog steeds niet. In deze klas zitten 30 kinderen, deze kinderen zitten op een steen. Ook hier wordt klassikaal lesgegeven. Tijdens de feedback gesprekken wordt duidelijk dat de directeur ook geen concrete tips kan geven over interactief lesgeven. Mijn maatje en ik besluiten om een deel van de workshop aan de leerkrachten hier te geven. Want deze leerkrachten zouden dat moeten kunnen doen, gezien hun eigen competenties en de grootte van de groepen. De leerkrachten gaan na de vergadering met veel energie terug naar hun groepen. Ik zie direct dat zij op een interactieve manier proberen te werken. Ook zie ik iets waar ik niet goed bij kan. Er is veel honger en armoede hier. De jongste kinderen worden bijgevoerd vanuit een programma van de overheid. De kleuters moeten een rij vormen bij de 'keuken'. Maar niemand wil als laatste in de rij, wie weet is de pan met pap dan net leeg. Dus de kleintjes drommen zich om de pan heen. De juf reageert heel kattig, als de kinderen blijven staan pakt zij ze hardhandig op en gooit ze bijna achter in de rij. De volgende kinderen die niet goed in de rij staan worden geslagen met een stok. Hier door ben ik echt wel van slag geweest. Zulke kleintjes met honger die zo'n harde tik krijgen met een stok. Hier valt niet over te praten, dit is discipline zegt de directeur. Ik kijk er toch heel anders tegenaan, maar dat is echt het cultuur verschil. De hele weg in de auto heb ik hier veel over gesproken.

Donderdag 6 oktober

De wekker gaat vroeg vandaag. Met mijn maatje vertrek ik weer richting Shimba Hills, daar rijden we om heen en rijden naar Mkundi Primary School. Dit is een mooie school met betonnen gebouwen en een grote compound. Als ik aan kom bij de directeur, ben ik niet alleen. Er zijn ook mensen van Plan aanwezig en mensen voor een scolarship voor de best presterende leerlingen. De directeur heeft eigenlijk niet veel tijd. Het eerste klassenbezoek gaat hij ook niet mee. Ik ben ik de klas bij Marcus, de adjunct directeur die ook bij de workshop was. Ik zie een heel goede meester, maar met veel te veel kinderen in de klas om goed te kunnen werken. Voor het volgende klassenbezoek vraag ik of de directeur nu mee gaat, want het gaat om het coachingsgesprek dat hij gaat voeren. Na wat gemopper komt hij toch mee, dan gaat zijn telefoon en gaat midden in de klas bellen. Als zijn gesprek klaar is speelt hij nog een spelletje candy crush op zijn telefoon en vervolgens loopt hij naar het raam en kijkt naar buiten. Als de les af is, is het de bedoeling dat de directeur feedback geeft, maar dat vindt hij niet nodig. Toch vind ik wel dat deze leerkracht feedback verdient, dus doe ik het zelf maar. Na dit bezoek is de directeur klaar met ons en met het hele klassenbezoekgedoe.

Hij neemt ons mee naar een mooi natuurgebied rondom de school. Het is een hete bronnengebied waar het enorm stinkt naar zwavel. Onze chauffeur vertelt later dat het een offerplaats is voor de geesten. Het was wel prachtig. Maar na dit uitstapje hebben we gevraagd of de chauffeur terug wilde gaan naar ons hotel, we zijn klaar op deze school, hier kunnen we niets bereiken.

Vrijdag 7 oktober

Vandaag heb ik een vrije dag. Maar de wekker gaat wel om 3.00 uur, want om 4.00 uur staat de taxi klaar om naar Tsavo te gaan. Dat is het nationaal park, hier ga ik op safari. Het is een lange en hete rit. 's Morgens kom ik aan in Tsavo. In een klein busje rijd ik dwars door het park heen. Ik zie veel wilde dieren, olifanten, antilope soorten, vogelsoorten, giraffen, zebra's en leeuwen. Echt prachtig om te zien! Na de safari is het weer een hele lange reis terug. Om 21.00 uur kom ik pas weer aan in het hotel.

Zaterdag 8 oktober

Vandaag is het de Final celebration, de afsluitende feestdag waar alle deelnemers van de workshops naar toe komen. Elke groep geeft een optreden en heeft een presentje voor de workshopleider. Ik heb prachtige Afrikaanse kleding gekregen in mijn lievelingskleuren, blauw en groen. Tijdens de final celebration is er ook een dansgroep uit Nairobi aanwezig, zij doen aan traditionele Afrikaanse dans. Het is een groot feest. Iedereen lacht en is blij. Als ik terug kom bij het hotel is het tijd om mijn verslagen af te maken. De reis zit er namelijk op. Als het verslag af is, is het tijd om de koffers in te pakken en nog even te gaan slapen.

Zondag 9 oktober

Vannacht ben ik met het busje vertrokken naar Mombasa. Daar stap ik in het vliegtuig naar Nairobi. Daar is het wachten op het vliegtuig naar Amsterdam. Op Schiphol staan mijn ouders mij op te wachten. Blij om weer thuis te zijn. Het was een prachtige belevenis, maar een groot contrast met mijn normale leven.